Até breve Rio de Janeiro

Dag allemaal,

tot ziens Rio, het verslag van onze laatste twee dagen in deze verrassende stad.


Zondag 5 februari.
De rayonhoofden komen bijeen, ook in Rio gonst het ervan, maar dan zijn het de rayonhoofden van het carnaval! De zondag lijkt op een ouderwetse Nederlandse zondag. (Bijna) geen winkels open en relatief rustig op straat. Wij zouden wat in de binnenstad van Rio gaan bekijken, maar ook daar vooral rolluiken en stille straten. Wel een aantal indrukwekkende gebouwen gezien. Er rijdt ook een tram en daar hadden we onze zinnen op gezet. De tram zou door de ‘Jordaan’ van Rio rijden. Eindelijk de vertrekhalte gevonden, rijdt de tram tijdelijk niet.
Dan naar het Museu de Belles Artes, mooi en koel en de ‘Nachtwacht’ van Brazilë bekeken en gefotografeerd.
Omdat er verder niet zoveel meer te beleven viel, met de metro een stukje terug naar Botafago. Ook een voetbalclub weet ik inmiddels. De metro zat stampvol met mensen die duidelijk naar het strand gingen. Dat leidde tot enkele observaties. Zie je er goed uit (of vind je zelf dat je er goed uit ziet) en woon je minder dan 300 meter van het strand dan kun je in je zwembroek of bikini naar het strand lopen. Moet je met de metro, dan doe je daar iets ‘luchtigs’ overheen.
De tweede observatie is dat je hier veel meer, dan in bijvoorbeeld Curitiba, dikke mensen ziet. Moeten we nog eens over nadenken hoe dat komt, maar de snelle hap is hier om de 100 meter beschikbaar.
Nog iets bijzonders. Als je het metrostation in moet, ga je eerst een paar treedjes omhoog en dan weer naar beneden. Raar denk je dan, dat is toch onlogisch. Maar in het boek van Ineke Holtwijk, Kanibaal in Rio, dat we mee hebben, las ik dat bij hevige regenval straten af en toe helemaal blank staan. Dus volgens mij zijn die extra treedjes om te voorkomen dat als de straat blank staat, het metrostelsel als waterafvoer gaat dienen. Wie heeft een betere verklaring?

In Botafago vonden we een restaurant tegenover de ingang van het metrostation. Lekkere lunch op een gezellig terras.
Met de metro verder en thuisgekomen geskypd, gemaild en gebeld. We zijn op de helft maar de avonturen gaan door. Vanavond gegeten aan de boulevard, niet zo zeer vanwege het eten, maar vooral om op het terras van de drukte te kunnen genieten. De avond afgesloten met een glas Caipirinha, dé lokale cocktail.
Vraag voor de laatste dag in Rio: gaan we de favela’s bekijken. Er is een begeleide tour en volgens mijn boek komt een deel van de opbrengst ten goede aan de bewoners van deze sloppenwijken. We besluiten om het toch maar te doen.

Maandag 6 februari
Even iets rechtzetten: ik heb Rio de Janeiro een aantal keren fout gespeld. Meteen een goede reden om de naam van de stad te verklaren. Rond 1565 en volgens de historie op 1 januari ontdekten de Portugezen de baai en ze dachten dat het de monding van een rivier was die ze Rio de Januari=Janeiro noemden. Zo is dat ook opgelost.
En dan nu de favela-tocht. Om 13 uur stond onze gids voor de deur en zij heeft ons deze middag begeleid. Per auto door het razend drukke middagspitsuur dat volgens haar te maken had met de scholen. Je gaat hier of ’s ochtends of ’s middags naar school en dat betekent grote drukte rond de middag.
Ze heeft ons eerst dwars door een favela gereden naar het hoogste punt met een schitterend uitzicht. Daarna beneden de auto geparkeerd en haar assistent opgepikt en vervolgens de favela in. Beneden lijkt het allemaal nog op Rio, met banken en drogisterijen, maar dan worden de straten zo smal dat er geen auto’s meer kunnen rijden. Dat is het domein van de motortaxi’s, achterop, helm op en rijden maar. Wij volgenden haar braaf door de steegjes met allerlei winkeltjes, maar in de steegjes komt geen zon, hooguit een beetje daglicht. Grote bossen draden boven je hoofd. De mensen hebben hier elekticiteit en internet. Er is ook water, maar de riolering is een open slootje waar van alles en nog wat in drijft.
Ze nam ons mee naar een winkeltje waar (kunst)nijverheid wordt verkocht die de mensen hier zelf maken en naar een schooltje en een creche die mede met behulp van de favela-tours worden gefinancierd. Het is confronterend. Ik vroeg of zij wist hoeveel mensen hier woonden, ze moest lachen en zie dat niemand ze kon tellen en vertellde toen dat veel mensen hier een bed delen. De ene heeft nachtdienst en slaapt overdag in het bed van degene die dan werkt.
Het is wel een economie op zich. Maar het is ook hoe hoger je woont, des te armer je bent. Hoog wonen betekent veel lopen en alles naar boven dragen.
Het is goed om het te hebben gezien, ik moest een beetje denken aan ‘koninkrijk vol sloppen’ het boek dat Auke van der Woud schreef over de huisvesting in Nederland in de 19e eeuw. Dan zijn de verschillen niet zo groot meer.
Morgen naar Brasilia, de nieuw gebouwde hoofdstad van dit prachtige land. Benieuwd hoe groot het contrast is.

tot dan...